Necdet TAŞ

Mersin Kent Konseyi, polipropilen tesisinin ÇED raporunun iptali istemiyle açılan dava kapsamında, Karaduvar Mahallesi’ndeki proje sahasında yapılan bilirkişi incelemesinin formaliteden öteye gitmediğini iddia etti. Çok sayıda sivil toplum örgütünün katılımıyla bir basın toplantısı düzenleyen Mersin Kent Konseyi Başkanı Faik Burakgazi, “Bilindiği üzere Mersin Karaduvar’da bulunan ve üzerinde polipropilen fabrikası yapılması düşünülen Tekfen Holding’e ait arazide Bilirkişi Heyeti 13 Kasım 2007 de keşif çalışması yapmıştır. ÇED olumlu raporuna karşı Mersin 2. İdari Mahkemesinde görülen davalar üzerine bilirkişi olarak atanan heyetin söz konusu alanda yaptığı keşfin rastgele bir ziyaretten öteye geçmediği kaygılarımızı arttırmıştır. Eksik bırakılan ve özellikle belirtilmesi gereken hususlar şunlardır: Bilirkişi hâkimi kararı gereğince; Bilirkişi heyetine davalı ve davacı tarafların teknik personeli alınmamıştır. Davacı konumunda olan Mersin Büyükşehir Belediyesi keşif incelemesine katılması için mahkeme heyetine yazılı olarak bildirdiği teknik ve idari personel heyete dâhil edilmemiştir. Buna karşın davalı konumda olan Cfs Petro Kimya A.Ş ‘nin avukatları, idari ve teknik personelleri heyete dâhil edilmişlerdir. Heyete dâhil edilen bu personeller keşif süreci boyunca bilirkişi heyetini yönlendirmiş ve müdahalede bulunmuşlardır” ifadelerini kullandı.

“BİLİRKİŞİ HEYETİ İDDİALARI GÖZARDI ETTİ”

ÇED raporunda üretim esnasında tesisin soğutulması için gerekli suyun Deliçay Deresinden ve yer altı sularından karşılanacağının belirtildiğine dikkat çeken Burakgazi, “Bilirkişi inceleme esnasında Deliçay deresi ve çevresinin Hidrolojik Etüt potansiyelinin ve hali hazırda hidrolojik çalışmaların ortaya konulmadığı görülmüştür. Ayrıca, Deliçay deresinden yılda 9 milyon m3 su kullanımı öngörülmüştür. Deliçay’dan yeterli su alınamadığı takdirde ihtiyacın yer altı sularından karşılanacağı belirtilmiştir. Bilirkişi heyeti incelemesi esnasında bu mevsimde bile tüm dere yataklarının kuru olduğu Deliçay havzası ve dip sularına ulaşan sondaj kuyularında, hatırlatılmasına rağmen bir inceleme yapmayı gerekli görmemiştir. Keşif esnasında davalı tarafı, DSİ tarafından su tahsisi kararının alınmadığı sadece sözlü öneriler ışığında kararlar verildiğini belirtilmiştir. Bu durum, Nihai ÇED raporunun ve verilen taahhütlerin bir dayanağının olmadığını göstermektedir. Davacılar polipropilen Tesislerinin zeytincilik yasasına aykırı olarak kurulmak istendiğini ısrarla belirtmiş ise de Bilirkişi heyeti bu iddiayı göz ardı ederek Karaduvar Mahallesi'nde bulunan zeytin ağaçlarının tesise olan mesafesinin belirlenmesi için bir inceleme veya tespit gerçekleştirmemiştir. Proje alanı çevresinde bulunan Caretta Caretta’ların yaşam alanı olarak bilinen doğal sit alanı hatırlatmalara rağmen yerinde görülmemiş ve inceleme kapsamına alınmamıştır. Mersin ili Akdeniz İlçesinde proje alanına yakın noktalarda yer alan çevresel açıdan mevcut kirletici olarak nitelendirilen aralarında ağır kimya sanayi tesislerinde yer aldığı endüstriyel tesislerin yerinde incelemesi yapılmamış ve bilirkişi tarafından çevresel etkilerin kümülatif açıdan değerlendirilmesi konusunda inceleme ve değerlendirme sağlanmamıştır” şeklinde konuştu.

“MAHKEME İTİRAZLARI DİKKATE ALMALI”

Yapılmak istenen Tesis alanının yerleşim yerlerine 60 metre mesafede olduğunu ve bu durumun hazırlanacak keşif raporuna mutlaka geçirilmesinin istenmesine rağmen ölçümler yapılmadığını ve konuya raporda yer verilmediğine dikkat çeken Burakgazi, “Planlanan projenin olası etkisinin belirlenmesi açısından bölgenin mevcut çevresel yük değerlerinin belirlenmesi yönünde çalışmalar yapılmamıştır. Proje alanının hali hazırda var olan kent planları ile paralellik göstermediği, proje içeriği hazırlanırken sürdürülebilir planlama politikalarıyla hareket edilmediği ve bu nedenle temel şehircilik ilkelerine uyulmadığı davacılar tarafından ifade edilmiştir. Fakat bu konuda bilirkişi heyeti hiçbir inceleme ve tespit gerçekleştirmemiştir. Planlanan projenin etkileyebileceği bölgenin ekonomik kaynakları arasında yer alan tarım ve gıda sektörlerine olan etkiler konusunda tespitler yapılmamış ve değerlendirilmemiştir. Bu da bölge adına önemli bir eksikliktir. Bilirkişi Tesisin ağır kirlilik oluşturan sanayi alt yapısı ile Mersin Limanı’nın verimliliğini ve Serbest Bölge gelişimine olan etkileyebilme potansiyeli konularında inceleme gerçekleştirmemiştir. İlgili projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ilan edilen Mersin Tarsus Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesine olan etkinin belirlenmesi için Turizm bölgesine gidilmemiş ve tesisin turizme olan etkisi konusunda keşif yapılmamıştır. Tesisin Karaduvar Balıkçı Barınağının işlevini kısıtlayabilme ve Mersin merkezde balıkçılık potansiyeline zararlar verebilme olasılığını ortaya koyacak bir keşif gerçekleştirilmemiştir. Bilirkişi heyeti Mersin’e doğu girişinde hâlihazırda var olan büyük trafik sorunları olmasına rağmen tesisin işletmeye geçmesi ile birlikte bu trafik sorunlarının daha da artacağı iddiasını araştırma gereğini bulmamıştır. Bilirkişi keşif incelemesi esnasında Proje’nin olası etkileri arasında yer alabilecek kentleşme ve kentlileşme bağlamında sosyolojik dönüşüm, kent içi ve kent dışı göçe neden olabilecek varsayımlar üzerinde durulmamış ve tespitler gerçekleştirilmemiştir. Bilirkişi keşif esnasında projenin halk sağlığına olabilecek etkilerini değerlendirme ihtiyacı hissetmemiştir. Sonuç olarak gerçekleştirilen keşif incelemesi esnasında yukarıda belirttiğimiz talep ve tespitler mahkeme heyeti tarafından dikkate alınmamış olup bu hususlarda yapılacak yargılama neticesinde verilecek kararın sağlıklı olmayacağı izlenimini edinmiş bulunmaktayız. Sayın mahkemenin belirtmiş olduğumuz itirazları dikkate alarak kamuoyuna mal olmuş ve kamuoyunun yakından takip ettiği bu davada vicdanları tatmin edecek hukuki bir karar vereceğine inanmak istiyoruz” dedi.