Hüseyin KIRKGÖZ

Mersin’in Tarsus ilçesinde 81 yıl önce 885 hektar alanda yapılan okaliptüs ağaçlandırması aynı zamanda Türkiye'nin ilk planlı, programlı, projeye dayalı ağaçlandırma çalışması konumunda.  Okaliptüslerin ana kullanım alanları kağıt ve ambalaj sanayisi, yakacak odun, kerestelik odun, maden direği, tel direği, bayrak direği, çit kazığı, rüzgar perdesi, odun kömürü, arılar için nektar ve yapraklarından tıbbi ve kozmetik amaçlı yağ üretimi şeklindedir. Okaliptüs çiçekleri arıcılık için önemli olup birçok ülkede okaliptüsler rüzgar perdesi, koruyucu orman şeridi ve park-peyzaj ağacı olarak kullanılıyor. Okaliptüslerin kök ve dalları kömür yapımında, yaprakları dericilikte, gövdeleri bayrak direği olarak kullanılmakta olup odunları da iyi kalitedir. Okaliptüs ağaçlarının sanıldığının aksine diğer ağaç türü ağaçlandırmaları ve doğal ormanlarla karşılaştırıldığında, buharlaşma yoluyla yağış suyu kaybının, terleme oranlarının, yer altı suyu azalmasına etkisinin ve su tüketiminin düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Hızlı gelişen bir tür olması nedeniyle okaliptüslerin diğer türlerine göre su isteği daha fazla olmakta ancak aynı miktarda su kullanımıyla diğer türlere göre daha fazla odun elde edilmektedir. Bu durum özellikle iklim değişikliğinin önlenmesi ve karbon tutunumu bakımından büyük önem arz etmektedir. Doğal ormanlara baskının azaltılmasında ve odun ham maddesi arz açığının kapatılmasında okaliptüsün önemli katkısı bulunuyor.

MERSİN’İN CİĞERLERİ KARABUCAK ORMANLARI

Karabucak ormanı Mersin’in Tarsus ilçe merkezi güneyinde yer alan okaliptus ağırlıklı bir ormandır.  Tarsus'a 5, Mersin'e 25 kilometre uzaklıktadır. Orman iki bölümden oluşur. Tarsus'a yakin olan 885 hektarlık eski bölüm Güresin ormanı olarak bilinir. Eskiden Tarsus'un güneyinde geniş bir bataklık vardı. Güresin 1939 yılında bu bataklığın okaliptus ağaçları dikilerek kurutulması projesinin başında olan orman mühendisiydi. Ormanın Akdeniz kıyısına kadar uzanan yeni bolumde ise daha çok fıstık çamı ve sahil çamı dikilmiştir. Bu bölüm 1960 yılında öldürülen Orman Fakültesi Oğrencisi Turan Emeksiz'in adını taşır. Orman günümüzde Mersin ve Tarsuslular için bir piknik alanı olarak kullanılıyor.

KARABUCAK ORMANI’NIN KUTSALI: DÖRT KARDEŞ

Karabucak Ormanı’nda bütün ağaçlar 3 yılda bir kesilirken, 4 kökü olmasından dolayı kutsal görülen ve “Dört Kardeş” ismi verilen okaliptüs ağacına 81 yıldır dokunulmuyor. Halk arasında ormanın kutsalı olarak bilinen ve “Dört Kardeş” olarak isimlendirilen okaliptüs ağacı, köylülerin baskısı ve ormancıların çekincesi nedeniyle sadece budanabiliniyor. Ormanda, 81 yıldır yapılan kesim işlemleri karşısında “Dört Kardeş” diye adlandırılan ağaca dokunulamazken, çevresindeki ağaçların sürekli ham madde amacıyla kesilmesi nedeniyle okaliptüs ağacı boş arazide yıllardır yapayalnız ayakta duruyor.