Necdet TAŞ

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) tarafından hazırlanan 'Aylık Göstergeler' adlı ekonomik analiz raporunun 2021 yılı Ocak ayı verileri açıklandı. Yılın ilk ayında Mersin ihracat hacmi Ocak 2020’ye göre yüzde 7’lik azalışla 267 milyon dolara geriledi. Söz konusu gelişmede tarım sektörü etkili oldu. Belirtilen sektör içerisinde 'Turunçgiller' ile 'Tahıl, baklagil ve yağlı tohum' en fazla daralma kaydeden ürün gruplar olurken, aylık bazda da Mersin'in ihracatı yüzde 24’lük azalış kaydetti. Ocak 2021’de Mersin ithalatı yıllık bazda yüzde 5’lik; bir önceki aya göre ise yüzde 16’lık azalışla 255 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tarım sektörü kaynaklı yıllık bazdaki azalışta en fazla “tahıl, baklagil ve yağlı tohum” ürün grubu etkili oldu. Geçen yılın ilk ayında hem ihracat hem de ithalat hacminde gözlenen artışın; Ocak 2021’de yerini azalışa bırakmasıyla Mersin dış ticaret fazlası 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 35 daralarak 12 milyon dolara geriledi. 

ASYA ÜLKELERİNE İHRACAT AZALDI

Mersin ihracatı içerisinde yüzde 43’lük ağırlıklı payı olan Asya ülkeleri ihracatı 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 15’lik daralmayla 115 milyon dolara geriledi. Yüzde 41’lik payla diğer önemli pazarımız olan Avrupa ülkeleri ise yüzde 1’lik sınırlı azalışla yaklaşık 109 milyon dolar olarak gerçekleşti. Afrika ülkeleri geçen yılın Ocak ayına göre yüzde 15’lik ihracat azalışıyla 26 milyon dolara geriledi.  Avrupa ülkelerinde 2020’nin son aylarında gözlenen mevsimsel ihracat artışı 2021’in ilk ayında yerini azalışa bırakarak, Asya ve Afrika ülkelerinin ihracat hacmi ise bir önceki ayın altında kaldı. Yüzde 37'lik payla başlıca tedarikçi ülke grubumuz konumunda olan Asya ülkeleri ithalat hacmi Ocak 2020’ye göre yarı yarıya genişleyerek 95 milyon dolara yükselmesine rağmen toplam ithalat hacminin artışa geçmesine yeterli olamadı. Mersin ithalatının yüzde 33’ünü oluşturan Avrupa ülkeleri ise geçen yıla göre aylık bazda yüzde 10’luk ithalat azalışıyla 83 milyon dolara geriledi. Amerika ülkeleri de yılın ilk ayına yüzde 33’lük daralmayla girerek, ithalat hacmi 62 milyon dolar seviyesinde kaldı. Mersin'in Avrupa, Asya ve Amerika ülkelerinden gerçekleştirdiği ithalat bir önceki aya göre azalış kaydetti.Yılın ilk ayında 154 ülkeye ihracat, 98 ülkeden ithalat gerçekleştirilen Mersin'de, ihracat yapılan ülke sayısı önceki yılın Ocak ayına göre 16 adet artarken; ithalat yapılan ülke sayısı ise aynı kaldı. İhracatta ülke yoğunlaşmasında Irak, Rusya Federasyonu ve Suriye; ithalatta ise A.B.D., Rusya Federasyonu ve Çin ilk sırada yer aldı.

SERBEST BÖLGEDE İSTİHDAM DÜŞTÜ

Mersin Serbest Bölgesi’nde yaratılan istihdam 2020’nin Ocak ayı sonuna göre yüzde 5’lik daralmayla 9 bin 910 kişiye geriledi. Yine faaliyet gösteren firrma sayısı ise geçen yıla göre 4 adet azalarak 413 olarak gerçekleşti. Aynı dönemde firmaların faaliyet ruhsatları özellikle “işyeri kiralama", “alım satım” ve “depo işletmeciliği” faaliyet konularındaki azalışın etkisiyle yüzde 3’lük azalışla 640’a geriledi. Ocak 2021’de bölgedeki yatırım harcamaları yıllık bazda yüzde 67’lik artışla 3,3 milyon dolara yükseldi.  Türkiye’den Bölgeye “yatırım ve tesis” ile yurtdışından Bölgeye yapılan “demirbaş” yatırımları söz konusu artışa en fazla katkı sağlayan harcama grupları oldu. Yılın ilk ayında Bölgenin ihracat hacmi yıllık bazda ithalata kıyasla iki kat hızlı azalmış; söz konusu gelişmede Bölgeden Türkiye’ye yapılan ihracattaki daralma etkili oldu.  Toplam ticaret hacmi “işlenmiş petrol ürünleri” ile “meyveler” ithalat ve ihracatındaki gelişmelerin etkisiyle 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 18’lik azalışla 213 milyon dolara geriledi. Ocak 2021’de Bölgenin ticaret hacmi 2020 yılının aylık bazdaki en yüksek seviyesine ulaşan Aralık ayına kıyasla yüzde 21’lik azalış kaydetti.  Bölgedeki ticaretin geniş ekonomik topluluklar sınıflamasına göre dağılımı incelendiğinde; Ocak ayında yıllık bazda yatırım mallarının hem ithalat hem de ihracatında artış gözlenirken; ihracatta en fazla azalış ara mallarında, ithalatta ise tüketim mallarında oldu. 

LİMANLARDA YÜK TRAFİĞİ ARTTI

Mersin ve Taşucu Liman Başkanlıkları bazında elleçlenen yük trafiği Ocak 2021’de yüzde 2’lik artışla 3,7 milyon tona yükselmiş; ancak yıllık bazda artış hızı Ocak 2020’nin altında kaldı.  Söz konusu gelişmede ithal yüklerinde geçen yılki güçlü artışın Ocak 2021’de yerini azalışa bırakması etkili olmuştur. Yılın ilk ayında toplam yük trafiği artışındaki hız kaybında kargo tipine göre en fazla “sıvı dökme yük” ile “genel kargo” yük grupları etkili oldu.  Liman Başkanlıkları bazında ihraç edilen yük trafiği 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 15’lik artışla 1,8 milyon tona ulaşmış; söz konusu gelişmede “makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler” yük grubu etkili oldu.  İthal edilen yük trafiği ise “petrol ürünleri” yük trafiğindeki daralmanın etkisiyle Ocak 2020’ye göre yüzde 9’luk azalışla 1,7 milyon tona geriledi. Dâhili taşımacılık yükleri “petrol ürünleri”nin etkisiyle yıllık bazda yüzde 37’lik azalışla 85 bin ton seviyesinde gerçekleşti. Transit yüklerde ise yüzde 76’lık artışla 125 bin tona yükselmesinde “makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler” yük grubu belirleyici oldu. 2021’in Ocak ayında Mersin Liman Başkanlığı bazında elleçlenen konteyner miktarı yüzde 18’lik artışla 184 bin 396 TEU olarak gerçekleşmiş; söz konusu gelişmede boşaltmaya kıyasla daha hızlı artan yükleme trafiği etkili oldu. Yılın ilk ayında Mersin Limanı elleçlenen konteyner miktarına göre Türkiye’deki konteyner limanları içerisinde 2. sırada yer aldı. Mersin ve Taşucu liman tesislerine operasyon için uğrayan gemi sayısı 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 2’lik artışla 383’e yükseldi. Uluslararası taşıma hatlarına göre Mersin ilinde RO-RO gemileriyle tır-treyler-vagon taşımaları 2020’nin Ocak ayına göre yüzde 8'lik artışla 7 bin 823'e yükselirken; yurtdışı bağlantılı otomobil-araç elleçlemesi ise yüzde 76'lık azalışla 779'a geriledi.