Necdet TAŞ

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, Bloomberg HT’de 60 Dakika Programı’na bağlanarak Zeliha Saraç’ın konuğu oldu. Rusya Ukrayna savaşının ticarete etkisini değerlendiren Kızıltan, “Burada deniz yolu taşımacılığı çok önemli yer almaktadır. Mersin Limanı şu anda Doğu Akdeniz’in en büyük limanıdır. Yük trafiği de gerçekten çok yüksek. Son zamanlarda Rusya’dan çok firma gelip bizlere de danışıyor ama Rus firmaları yanında Avrupa firmaları da danışıyor. Neden? Ambargodan dolayı ticarette bu ambargo sadece Rusları kısıtlamıyor, Avrupa firmalarını da Türk firmalarını da kısıtlıyor. Rusya ile iş yapıp oradan temin ettiği malzemeyi Avrupa’ya satanları da kısıtlıyor” ifadelerini kullandı.

“SAVAŞIN CEREMESİNİ BİZ ÇEKMEMELİYİZ”

Rusya’dan Mersin Limanına gelen konteynerlerde gerçekten bir artış olduğuna dikkat çeken MTSO Başkanı Ayhan Kızıltan, “Yüzde 20-25 civarı Mersin Limanı’nda bir artış var. Dökme Yükte de var. Rusya’dan bakliyat hububat gibi Türkiye’de işlenip katma değer sağlanan ürünler geliyor. Dolayısıyla bizde bir artış var ama burada şunu ortaya koymalıyız. Bu ambargo sadece Rusya’yı cezalandırmıyor. Birçok Avrupa firmasını ve bizim gibi Rusya bağlantılı, oradan hammadde alıp dünyanın birçok yerine işleyip katma değer ortaya koyarak ürettiği ürünleri satan firmalar var.  Ne yapmalıyız bu firmalar batmalı mı? Buna çözüm bulmalıyız. Tabi siyaset gibi olacak ama biz ticaret insanları olarak şunu düşünüyoruz arkadaş iki ülke arasındaki olay, benim firmamı batıramaz. Bunun ceremesini ben çekmeyeyim. Bu ambargoyu koyanlar o zaman gelip firmalarımızın sıkıntısını karşılasınlar. Şu anda gözle görülür bir şey yok ama olacak. Yine konteynerlere baktım ihracatta düşüş var. Boş konteynerlerin oranı giderek limanda artıyor. Yani bize diyelim Rusya’dan konteyner geliyor boşaltılıyor, ihracat düştüğü için Avrupa’nın da resesyona girme durumu var bizim Avrupa’ya ihracatımız da düşüyor. Böyle devam ederse tabi ki birçok firmamız zora girecek. Bu ambargoyu koyanlar ticaretin dönmesi için hem Avrupa hem Türk firmaları büyük bir olumsuzluğa sürükleniyorlar.

“AMBARGO TÜRK FİRMALARINI DA VURUYOR”

Piyasada tedarik zinciriyle ilgili endişeler olduğunu vurgulayan Kızıltan, “Hammaddede öyle bir duruma geldik ki bu savaş sanki Türkiye bir kıtlık yaşayacak. İç pazarda gıda tedariki yapılamayacağı düşünülerek bazı ihracat yasakları geliyor. Bu ihracat yasakları bizim Rusya’dan ya da başka ülkelerden Afrika, Türk Cumhuriyetlerinden getirdikleri ürünleri burada işleyip ihraç etmeleri gerekiyor. Bu ihracat yasakları özellikle nohut, mercimekte bizim sanayicimize oldukça olumsuz bir yük getiriyor. Bir de ambargodan dolayı Avrupa’daki firmaların da zora düşmesi, ticaretlerinin azalıp gelirlerinin düşmesi onların yeni sipariş vermesinin önünü kesiyor. Burada tamamen şu gündeme gelmeli: Hem AB hem Türkiye hem ABD oturup düşünmeli. Biz bu bölgedeki ticareti nasıl etkiliyoruz? Ambargo koymuşlar. Ambargo Rusya için konulmuş ama Avrupa ve Türk firmalarını da vuruyor. Buna bir çözüm bulunmalı. En önemli sorun bu. Yoksa hammadde tedarikinde sorun yok. Biz burada üretiriz ama Avrupalı firmalara satamazsak tedarik ettiğimiz hammaddeyi ne yapacağız?” diye sordu. Enflasyon muhasebesinin firmaları zorladığını kaydeden Kızıltan, “Dolar – Avro paritesinin bozulması sıkıntı. Avrupa’ya avro ile ihraç ediyor ama hammaddeyi dolarla alıyor. Bu durumda büyük bir kayıp elde ediyor. Diğer türlü döviz kurlarının ne olacağının belirsizliği ihracatçımıza fiyat belirlemede zorluk çıkarıyor. Eskiden aylık fiyatlardı şimdi günlük belirlenmek zorunda. Sattığımız mal için kullandığımız hammaddeyi diyelim 10 avrodan sattıysak 15 dolara aldığımız hammaddeyi kaça alacağımızı hesaplayamıyoruz. Bir de bilançolarda kur farkları var. İhracatçının belli bir döviz stoğu olmalı ki anında hareket edebilsin. Uygun hammadde bulduysa almalı. Hesaplarında döviz görünüyor ve kur artışı olunca kazanç gibi kaydediyor. Enflasyon değerlendirmesinin tekrar devreye girmesi lazım” şeklinde konuştu.