Necdet TAŞ

Türkiye’de kayıt altına alınmış geçici koruma statüsündeki Suriyeli sayısı 19 Nisan 2023 tarihi itibarıyla Mart ayına göre 36 bin 908 kişi azalarak toplam 3 milyon 411 bin 29 kişi oldu. Verilere göre; Suriyeli kadın ve çocukların oranı: yüzde 71,7,  10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı: 993 bin 362, Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 348 bin 214, En çok Suriyeli 531 bin 98 kişi ile İstanbul'da, En az Suriyeli ise 47 kişi ile Tunceli'de. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir yüzde 33,6 ile Kilis. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en seyrek olduğu şehir yüzde 0,038 ile Artvin. Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ülke genelinde yüzde 3,84.

SURİYELİLERİN YÜZDE 71,72’Sİ KADIN VE ÇOCUKLARDAN OLUŞUYOR

Göç İdaresi Başkanlığı’nın yayınladığı yaş aralığı tablosuna göre Suriyeli erkekler toplam Suriyeli sayısının yüzde 53,07’sini oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise yüzde 46,93. Suriyeli erkeklerin sayısı Suriyeli kadınların sayısından 209 bin 393 kişi fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark 45 bin 744 kişi ile 25-29 yaş aralığında. Yaş aralığı artıkça bu fark azalıyor. 55 üzeri yaş aralıklarında kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor. Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 649 bin 603 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı yüzde 19,04 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı ise 993 bin 362 yani yüzde 29,12. Kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,6. 19 Nisan 2023 tarihi itibarıyla geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 62 bin 815 kişi olarak açıklandı. Bu sayı Ocak ayında 47 bin 603, 2022’nin başında 51 bin 435, 2021’in başında 58 bin 752, 2020’nin başında 63 bin 247 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Suriyelilerin yalnızca yüzde 1,84’ü kamplarda yaşıyor.

ŞEHİRLERDE YAŞAYAN SURİYELİLERİN SAYISI

19 Nisan 2023 tarihi itibarıyla şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 348 bin 214 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı geçen aya göre 32 bin 75 kişi azaldı. Suriyelilerin yüzde 98’i şehirlerde yaşıyor. Yabancıların yoğun olarak yaşadığı Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Çanakkale, Düzce, Edirne, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Muğla, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova ile diğer şehirlerdeki toplam 1.169 mahalle her türlü statüden tüm yabancıların başvurularına kapalı. Bu yerlere hiç bir uyruktan yabancı kabul edilmiyor. En çok Suriyeli barındıran şehir 531 bin 98 kişi ile İstanbul. İstanbul’u 450 bin 115 kişi ile Gaziantep, 349 bin 919 kişi ile Şanlıurfa takip ediyor. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir ise yüzde 33,6 ile Kilis. Kilis’te 147 bin 919 Türk Vatandaşı ile kayıt altına alınmış 74 bin 796 Suriyeli bulunuyor. Suriyeli yoğunluğunda Kilis’i yüzde 17,3 oran ile Gaziantep takip ediyor.

223 BİN 881 SURİYELİYE TÜRK VATANDAŞLIĞI VERİLDİ

Suriyelilerin en az olduğu şehir 47 kişi ile Tunceli. Tunceli’yi 50 kişi ile Hakkari, 58 kişi ile Bayburt, 66 kişi ile kişi ile Artvin takip ediyor. Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir ise yüzde 0,038 oran ile Artvin. Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı bir şehir bulunmuyor. Geçici koruma altına alınan kayıtlı Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ise ülke genelinde yüzde 3,84. TÜİK tarafından Türkiye’nin nüfusu son olarak 85 milyon 279 bin 553 olarak açıklandı. İçişleri Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2022 tarihinde yapılan açıklamada 223 bin 881 Suriyeliye Türk Vatandaşlığı verildiği belirtilmiştir. Bu kişilerin 126 bin 786’sı reşit, 97 bin 95’i ise çocuktur. Türk Vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısı en son 2 Aralık 2022 tarihinde 221 bin 671, 19 Ağustos 2022 tarihinde 211 bin 908, 31 Mart 2022 tarihinde 200 bin 950, 31 Aralık 2021 tarihinde 193 bin 293, 30 Aralık 2019 tarihinde ise 110 bin olarak paylaşılmıştı. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri tarafından 19 Ağustos 2022 tarihinde yapılan açıklamada 104 bin 976 Ahıska Türkü, 7 bin 1 Uygur Türkü ve 39 bin 294 Afganistan uyrukluya Türk Vatandaşlığı verildiği belirtilmiştir.

130 BİN SURİYELİ OY KULLANACAK

15 Nisan 2023 tarihinde İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada olası bir seçimde oy kullanma hakkına sahip Suriyeli asıllı Türk vatandaşı sayısının 130 bin 914 olduğu belirtildi. Seçimlerde oy kullanabilecek Suriye asıllı Türk Vatandaşı sayısı 19 Aralık 2022 tarihinde 126 bin 786, 19 Ağustos 2022 tarihinde 120 bin 133, 31 Mart 2022 tarihinde ise 113 bin 654 olarak açıklanmıştı. 31 Aralık 2021 tarihinde TÜİK tarafından geçerli bir adres beyanında bulunan ikamet ya da ikamet izni yerine geçen kimlik belgesine sahip kişilerle, çalışma iznine sahip olan kişilerin sayısının toplamının 1 milyon 792 bin 36 olduğu açıklandı. Bu sayıya kurs, turizm, bilimsel araştırma vb. nedenlerle 3 aydan kısa süreli vize veya ikamet iznine sahip yabancılar ile geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler dâhil değil. 18 Mayıs 2022 tarihinde Göç İdaresi Uyum ve İletişim Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada ise geçici koruma altındaki Suriyelilerle birlikte Türkiye’de 5 milyon 506 bin 304 yabancı uyruklu kişi olduğu belirtildi.

ÜLKESİNE DÖNEN SURİYELİ SAYISI

5 Ekim 2022 tarihinde İçişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Çataklı tarafından yapılan açıklamada ülkesine dönen Suriyeli sayısının 526 bin 932 kişi olduğu belirtildi. Ülkesine dönen Suriyeli sayısı, 4 Eylül 2022 tarihinde 521 bin 39, 3 Haziran 2022 tarihinde 505 bin 190, 4 Nisan 2022 tarihinde 492 bin 983, 4 Şubat 2022 tarihinde 484 bin 400, 3 Kasım 2021 tarihinde 469 bin 170, 15 Eylül 2021 tarihinde 462 bin 26 ve 6 Aralık 2020 tarihinde 419 bin 40 olarak açıklanmıştı. 14 Nisan 2022 tarihinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından yapılan açıklamada 2016’dan bugüne kadar 19 bin 336 Suriyelinin asayiş sorunları sebebiyle sınır dışı edildiği bilgisi paylaşıldı. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Haziran 2021’de yapılan açıklamada 2021-2022 Eğitim-Öğretim döneminde üniversitelerde okuyan Suriyeli öğrenci sayısının 48 bin 192 olduğu açıklandı.  Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 8 Haziran 2021 tarihinde yapılan açıklamada anaokulunda 35 bin 707, ilkokulda 442 bin 817, ortaokulda 348 bin 638 ve lisede 110 bin 976 öğrencinin eğitim gördüğünü açıklanmıştır. Toplamda 938 bin 138 çocuk eğitim hayatına devam etmektedir. Eğitim çağında olup okula gitmeyen 432 bin 956 çocuk bulunuyor.  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 31 Mart 2019 tarihinde yapılan açıklamada Türkiye’de çalışma izni verilen Suriyeli sayısının 31 bin 185 kişi olduğu belirtildi. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada 26 Şubat 2019 tarihi itibarıyla en az bir ortağı Suriye uyruklu olan şirket sayısının 15 bin 159 olduğu belirtildi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 19 Eylül 2019 tarihinde yaptığı açıklamada, Türkiye’de doğan Suriyeli bebek sayısının 450 bin civarında olduğu belirtti.