Neşet TORUN

Hamilelik döneminde ağız ve diş bakımının doğru yapılması, anne bebek sağlığı açısından önem taşıyor. Kalsiyum kaynaklarının doğru oranda tüketilmesi gibi bazı kurallara dikkat etmek, ağız ve diş problemlerinin önüne geçerek sağlıklı bir doğum sürecine katkıda bulunuyor. Hamilelikte diş sağlığı hakkında merak edilenlerle ilgili konuşan Diş Hekimi Buse Öder, “Hamilelikte ağız ve diş sağlığı; bebeğin gelişimi ve anne adayının sağlıklı ve rahat bir hamilelik süreci geçirmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Hamilelik sırasında anne dişlerinden kalsiyum kaybı ve her hamilelikte annenin bir dişini kaybedeceği yanlış bir inanıştır. Fakat hamilelik sırasında ağız sağlığında bazı değişikliklerin olacağı da bir gerçektir. Hormon değişimleriyle birlikte anne adaylarında tükürükteki asit miktarı artmaktadır. Asit miktarındaki artış ve gebelik döneminde yaşanan kusmalar nedeniyle dişler çürümeğe elverişli hale gelir.  Hamileliğin ilk aylarında yaşanan bu kusmalar, beslenme değişiklikleri, hormon düzeylerindeki artış ve stres gibi faktörlerle diş eti hastalıkları ve kanamalar meydana gelebilir. Östrojen ve progesteron hormon düzeylerindeki artış, dişler üzerindeki plak birikiminin artması ile bağlantılıdır. Eğer plak uzaklaştırılmazsa dişeti iltihabına (gingivitis) neden olur. Bu durum "hamilelik gingivitisi" adını alır. Hamilelik  gingivitisi, hamileliğin 2.ayında başlayıp 8.ayında en üst seviyeye çıkar. Dişeti kırmızı, hacim olarak artmış, hassas ve kanamalıdır. Anne adayları diş etlerindeki kanamadan dolayı bu dönemde dişlerin fırçalamaktan kaçınabilir. Bu durum dişler üzerinde daha fazla bakteri birikmesine ve diş etlerinde şişliğe, kızarıklığa ve daha çok kanamaya sebep olur. Kanasa bile fırçalama yapılarak kan dolaşımı rahatlatılmalıdır. İlerleyici bir ağız sağlığı problemi olmaması için diş fırçalamasına  önem verilmelidir” ifadelerini kullandı.

HAMİLELERDE BESLENME NASIL OLMALIDIR?

Hamilelik sırasında beslenmenin hem annenin hem de bebeğin genel sağlığı ve ağız diş sağlığı için oldukça önemli olduğunun altını çizen Öder, hamilelikte iyi beslenmenin annenin olduğu kadar doğacak bebeğin de diş sağlığını olumlu yönde etkileyeceğini söyledi. Bebeğin diş gelişiminin henüz anne karnındayken  hamileliğin ikinci ayından itibaren başladığını ifade eden Öder, “Sağlıklı diş gelişimi için kalsiyum, fosfor ve vitamin yönünden zengin besinler yeterince alınmalıdır.  Anne adayları hamileliğin ilk ayından itibaren sağlıksız yiyeceklerden kaçınmalıdırlar.  Bu dönemde bebeğin ve annenin kemiklerinin sağlıklı olabilmesi için annenin günlük 1200–1500 mg kalsiyuma gereksinimi vardır. Hamilelik döneminde anne süt ve süt ürünleri ile yeşil yapraklı sebzeler gibi kalsiyumdan zengin gıdalar alarak kalsiyum gereksinimini karşılamalıdır. Eğer gıdalarla yeterli kalsiyum sağlanamazsa bebeğin gelişimi için gerekli olan miktar annenin kemiklerinden karşılanır. Dişlerden kalsiyum çözünmesi olmaz.  Eğer iyi bir beslenme ile beraber yeterli ağız diş bakımı yapılırsa hamilelik döneminde normal dönemden farklı bir diş sorunu ile karşılaşılmaz. Gebelik sürecinde anne sağlığı ve bebek gelişimi için yeterli miktarda A, C, D ve B12 vitaminleri ile fosfor ve kalsiyumdan zengin temel yiyecekler olan meyveler ve sebzeler, tahıl, süt ve mandıra ürünleri ile et, balık ve yumurta dengeli olarak alınmalıdır. Şeker mümkün olduğu kadar tüketilmemelidir. Hamilelik döneminde de günlük ağız ve diş bakımı kesintiye uğratılmamalıdır. Hamilelik sırasında oluşan hormon artışı ağız mukozasını dış etkenlere karşı özellikle bakteri plaklarına karşı daha hassas yapar. Plak birikimi ve diş eti hastalıkları ile hamilelik sırasında oluşan hormonal değişiklikler arasında direkt ilişki olduğundan anne hamilelik öncesi tam bir ağız muayenesinden geçerek optimal ağız hijyenine kavuşmalı ve bunu sürdürme alışkanlığını kazanmalıdır. Günde en az iki kez diş fırçası ve diş ipi kullanarak etkili diş bakımı yapılarak plak birikimine engel olunmalıdır. Ağız gargaraları ya da ılık tuzlu su ile gargara yapılmalıdır. Özellikle ılık tuzlu su diş etlerini rahatlatır ve dişeti hassasiyetini azaltmaktadır” dedi.