Necdet TAŞ

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, Kocaeli Sanayi Odası ve İktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ve Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oral Erdoğan ile birlikte Bloomberg HT’de Zeliha Saraç’ın sunduğu 60 Dakika Programının canlı yayın konuğu oldu.  Özel sektörün Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili doğacak olan kıdem tazminatlarının ödenmesiyle doğacak olan yükün altında kalacağını ifade eden Kızıltan, “KGF desteği bu anlamda işverenleri rahatlatacaktır ama bu KGF kredileri sadece kıdem tazminatlarının ödenmesinde kullanılacak. Onun ötesinde istihdamı devam ettirmesi için işletme sermayesine de son derece ihtiyaç duyacaktır özel sektör. Bu anlamda özel sektör şu anda zor duruma gelme riskiyle karşı karşıya. Tabii ki EYT milyonlarca insanımızın beklentisiydi hükümetin bu kararını da yerinde görüyoruz” ifadelerini kullandı.

“KİMSE NİTELİKLİ ELEMANINI BIRAKMAZ”

Emekli olup çalışmak istemeyenlerin yerine milyonlarca iş bekleyen gençlerden bir kısmı iş sahibi olabileceğini kaydeden Kızıltan, “Ayrıca bir de şu risk var erken yaşta emekli olan çok deneyimli nitelikli çalışanların yeri nasıl doldurulacak? Bir kısmını şirketler göndermeye razı olmayacak ve onları çalıştırmaya devam edecektir. İstihdamla çok karmaşık bir orantı var gibi görüyorum. Aslında pek bir kayıp olmayacak çünkü nitelikli insanları işyerleri bırakmayacaktır. Emekli olduktan sonra çalıştırmaya devam edecektir çünkü onları yetiştirmek için yıllarını vermiştir. Nitelikli elemanlar yine gözde durumda olacaktır, çalıştırılacaktır. Ben pek bir kayıp olacağını zannetmiyorum çünkü firmalar çok zor yetiştiriyor ve piyasada da nitelikli eleman sıkıntısı çekilmektedir” şeklinde konuştu.

“ENFLASYONLA İLGİLİ CİDDİ ENDİŞELERİM VAR”

Enflasyonla ilgili ciddi endişelerinin olduğunun altını çizen Kızıltan, “İthalat, dış ticaret açığında rekor kırdık 2022’de. Bu da gösteriyor ki kurda gerçekçi bir değer yok. İhracat açısından kurun biraz düşük kaldığı yönünde bir zaten Sayın Zeytinoğlu da söyledi. Burada tabii ki ihracatımızı artırmak için kurun biraz daha yükselmesi gerekiyor. Şimdi tabii ki enflasyonu baskılamak için kredilere erişimde firmalarımız büyük zorluk çekiyor. Krediler neredeyse bankalar tarafından verilmiyor. Sözde krediler var ama kimse ulaşamıyor, çok zor elde ediyor firmalar krediyi. Buradan şunu görüyorum eğer kredileri biz dağıtırsak piyasaya giren para enflasyonu daha da artıracak. Bir anlamda krediler kısılarak sıkı para politikası uygulanıyor gibi düşünüyorum. 2023 Ocak, Şubatta bu KGF Kredileri devreye girdiğinde durum ne olacak, öngörülebilirlik ne olacak enflasyon açısından bilmiyorum. Sayın Bakan 2023’te öngörülebilirliği mümkün kılacağız, ekonomideki belirsizliği ortadan kaldıracağız dedi ama kur, faiz, kredi dağıtımı, likidite bunlar çok önemli unsurlar. Bunların hepsi nasıl bir orantıyla bir araya getirilip enflasyon düşük tutulacak ben gerçekten biraz endişeliyim bu konuda. Bir de tabii ki seçim var. Seçim ekonomisi uygulanacak. Enflasyonla ilgili ciddi endişelerim var ne yazık ki” dedi.

“MERSİN İLK DEFA CARİ AÇIK VERDİ”

Mersin’in ilk defa cari açık verdiğini vurgulayan Kızıltan, “Gemilerimiz Çin’e yönelmeye başladı. Sanayici, üretici kur artışları olabilir endişesiyle üretimlerini sürdürebilmek için büyük oranda hammadde ve yarı mamul ithalatı yapmanın peşine düştü diye bir izlenim var. Mersin’de dış ticaretle ilgili rakamlarımızı söyleyeyim oradan da yola çıkarak bunu görebiliriz. Mersin’in önceki yıl 2021’de 4.2 milyar dolar ihracatımız var. 2022’de bu rakam 5.8 milyar dolara ulaşıyor. Mersin 2021’de 11. sıradaydı ihracatta, 2022’de 7.’liğe yükseldi. Buna karşın ilk kez ithalatımız ihracatı geçti. Mersin’de her zaman yüzde 10-15-20 civarında ihracatımız daha yüksek olurdu. Mersin dış ticaret açığı vermeyen bir kentti. Bu kez ilk defa ithalatımız aştı ihracatı ve neredeyse 7 milyar dolara yaklaşıyor. Buradan edindiğimiz izlenim üretici kur artışı olabileceği endişesiyle hammadde stoku yapmaya yöneldi. Bu da önemli bir belirsizlik anlamında sanayicinin önünü görememe gibi bir düşünce içerisinde olmasından kaynaklanıyor. Endişe yaratıyor bu durum. Türkiye’de ne yazık ki ihracat ürünlerimizin içindeki ithal hammadde ya da yarı mamul payı çok yüksek. Bence bizim üretimimizdeki ihracatını yaptığımız ürünlerimizde ne kadar ithalat kullanıyoruz. 100 dolarlık ihracatımızda ne kadar ithal mal kullanıyoruz bunun analizini yapıp bunun üzerine politika geliştirmeliyiz: İthalatımız bence bundan dolayı çok yükseliyor. Sanayicimiz ithalatın çok kolay olması, Çin’de özellikle her türlü mamul ve yarı mamulü bulabilmesi bir anlamda üretici, sanayiciyi ithal ara malı kullanmaya itmekte. Bununla ilgili bir analiz yapıp önlem almalıyız” ifadelerini kullandı.