Necdet TAŞ

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda esnaf ve sanatkarların sorunlarını dile getiren CHP Mersin Milletvekili Talat Dinçer, ““Ülkemizdeki işletmelerin toplamında yüzde 98’in üzerinde esnaf sanatkar var. İstihdamda yüzde 76.7’in üzerinde bir yükü taşıyor bu esnaf sanatkarlarımız. Ama maalesef iş desteğe gelince desteğin dışında kalıyorlar. 2019’dan 2023’ün 6’ıncı ayına kadar kapanan iş yeri sayımız 540 bin. Bunun ülkemize maliyetini bir düşünebiliyor musunuz? Her işletmenin açılmasına 400-500 bin gibi azami bir sermaye gerekiyor. 540 bin esnafın işyerine kepenk vurması demek milli servetten ne kadar miktarın çöpe gittiği anlamını taşır. Açılan işletmeler kuralsız ticaret nedeniyle kapanıyor. Yeni açılan işyerlerinin yüzde 30’u bir yılını dolduramıyor. Bunun sebebi ise kuralsız ticaret. Ülkemizde maalesef kuralsız ticaret aldı başını gidiyor. Ticarete bir kural konamadı. Herkes her istediği işi yapıyor, her istediği yerde yapıyor. Durum böyle olunca işi bilen de bilmeyen de birbirine karışıyor, esnaf diğer esnafa zarar vererek işyerlerinin kapanmasına neden oluyorlar” şeklinde konuştu.

“ESNAFA VERİLEN PRİM SÖZÜ TUTULMADI”

AVM’lerin kuralsız bir şekilde açıldığını kaydeden Dinçer, “Küçük esnaf bu nedenle zarar görüyor. Diğer önemli bir konu da perakende sektörünü düzenleyen yasanın bir türlü Türk toplumuna kavuşturulamaması. AVM’ler 2000’li yıllarda kurulurken AVM’lerin maalesef bir yasası çıkartılamadı ve geldi şehirlerin en güzide yerlerine AVM’ler kuruldu. Konuşlandığı her yerde en az 52 meslek dalına ve 2-3 binin üzerinde esnafımıza zarar verdi. Hep söyledik Avrupa’da AVM’ler şehrin dışına çıkarılıyor, yerli esnafa zarar vermiyor diye. O kadar mücadele etmemize rağmen maalesef bunun bir kuralı konmadı. Şehirlerin merkezlerine konuşlandılar. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın esnafın 9 bin prim gün sayısını 7 bin 200 prim gün sayısına düşürme sözü vardı. Ama maalesef o günden bu yana herhangi bir şekilde bir adım atılmadı. Esnafımız oldukça zor günler geçiriyor ve meclisten umutla yeni gelecek haberleri bekliyor. Emekliliğine gelince esnaf sanatkarımızın ülkemizde en düşük emekli maaşını esnaf sanatkar alıyor. 7 bin 500 lira ile hayatını sürdürmeye çalışıyor. Dolayısıyla emeklilik sisteminin de bir an önce düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum. EYT çıktı ihya hakkı tanınmadığı için esnaf maalesef emekli olamadı. Geriye dönük borçlanmasını bir türlü gerçekleştiremedi. İhya hakkı ve tescil sorununun da bir an önce giderilmesi gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“ESNAF KREDİYE ULAŞAMIYOR”

Esnaf-tüccar ayrımı yapılmadığı için esnafın büyük sıkıntılar yaşadığının altını çizen Dinçer, “Artık esnafı köşe başındaki küçücük bir seyyar gibi düşünmemek gerekli. Bu kadar ekonomimiz büyürken esnaf ve sanatkarın da bir tanımının ve yasasının yeniden çıkarılması gerektiğini düşünüyoruz. Esnaf tacir ayrımı ve esnaf kanununu yeniden bir elden geçirelim. Esnaf teşkilatlarımız da gerçekten zor günler geçiriyor. Onların da biraz sorunlarına el atalım diye düşünüyorum. Bir diğer sorun ise esnafın krediye ulaşamaması. Yüksek pos oranları nedeniyle esnaf pos makinesini kullanmaktan kaçınıyor. Esnaf sanatkar son günlerde krediye ulaşamıyor. Kredideki en büyük sorunlardan bir tanesi yeterli finansman gelmiyor. Şuan kooperatiflerimiz hala Şubat ve Mart ayındaki talepleri karşılamaya çalışıyorlar. Bununla ilgili acilen bir finansman sağlanmalıdır” diye konuştu.