Bayramdan sonra bir arkadaşımla konuşuyoruz.

Selamlaşıp hal hatır sorduktan sonra gündemimizdeki konuları  irdeledik..

“Çok garip bir durum” dedi arkadaşım Ahmet..

“Hangi konu” diye sordum.

“Düne kadar ülkemizde ve Tarsus’ta kurban bayramlarında deri kavgası yaşanırdı ya? Maalesef bu kurban bayramında kurban derilerini kimse toplamadı.” dedi.

“Haklısın gardaşım” dedim, çünkü mevzuyu bende biliyorum ve bu kurban bayramında konuya vakıf oldum. Hatta THK (Türk Hava Kurumu) Tarsus şube başkanı Erdoğan Aslan’ı da arayıp konuyu sorduğumda “Kardeşim, deri toplama maliyeti ile ihaleye girip deriye para verecek firmalar arasında bir anlaşmazlık oldu. Maliyet 17 TL, ama firmalar bunu 15-16 TL’den  alabileceklerini söylüyor. Bize bir derinin maliyeti 17 TL. Bu durumda zarar edecek olsanız, siz deri toplar mısınız” dedi.

Arkadaşım Ahmet, bu bayramda kurban derilerinin çöpe atılmasına çok üzülmüş. Milli servet diye bildiğimiz deriyi artık bırakın parayla, kimse bedava bile almak istemiyor.  Yine eskiden kurban bayramlarında kurban kesen kişilerin ayağına kadar gidilir, kimisi Cami inşaatı  için, kimisi bir vakıf yada dernek  hayrı için, kimisi THK için, kimisi de öğrencilere destek için deri topladığını söylerdi.

Ondan önceki yıllarda da tek yetkili olan THK deri toplar, araç desteğini belediyelerden yada kaymakamlıklardan ister, derileri toplayarak  bunu THK bünyesinde ihaleyle satardı. Elde edilen geliri, Kızılay’a, Türk Hava Kurumu olarak kendisine, Diyanet İşlerine, Çocuk Esirgeme Kurumuna pay eder iyi bir gelir elde edilirdi.

Buna rağmen bazı dernek ve cemaat grupları gizlice deri toplar, bu uğurda kavgalar yaşanırdı. Hatta kan aktığı ,  insanların birbirini vurup öldürdüğü yılları da hatırlıyorum. Hem de Tarsus’ta..

Bunun yanı sıra kent içinde bazı kişiler THK Tarsus şubesine (başka şehirlerde de aynı şekilde) başvurur ve deri toplama işinde çalışmak istediğini söyler, bu kişilerde toplanan derilerin gelirinden nasiplenirdi. Deri bir yana,  kesilen kurbanın bağırsakları da önemliydi. Bu bağırsaklar ameliyatlarda  ip olarak kullanılır, kurbanın derisi tabaklanır ve deri sektöründe önemli işler yapılmasına vesile olurdu.

xx

Yine iyi hatırlıyorum.

Bundan 5-10 yıl önceleri, kurban derilerini toplayan öğrenciler ya da aileler olurdu.

“Kurbanın derisini bize verin, bizim çocuk üniversitede okuyor. Derileri satıp yol parası, defter kitap parası yapacak” diyerek insanlar çocuklarının eğitim masrafına destek için bile deri toplardı.

Velhasılı kurban derileri bulunmaz Hint kumaşı gibiydi.

Yani çok değerliydi..

Biz hep bunu gördük, deri için yapılan mücadelelere, kavgalara tanık olduk.

Arkadaşım Ahmet  bana dönerek “Yakup gardaşım, bundan 5-10 yıl evvel deri için kavgalar yapılırken, bu kurban bayramında kurban derileri çöpe atıldı.  Kimisi de toprağa diğer atıklarla birlikte gömdü. Yazık değil mi, milli servet heba oldu” diye sözlerini tamamladı.

Bu yazdıklarım ve arkadaşımla konuşmalarım aynen yaşandı..

Dün, kim derdi ki “Türkiye’de bir gün gelecek kurban bayramlarında yaşanan deri toplama mücadelesi, kavgası bitecek. Hatta derileri kimse almayacak. Deriler çöplüklere atılacak, toprağa gömülecek.”

Bu cümleyi geçen yıl bile duysam “hadi oradan, öyle şey olur mu? Sen yanlış düşünüyorsun” diye üstelerdim.

Ama bu yıl 16-19 Haziran 2024 tarihlerinde yaşanan Kurban Bayramında maalesef kurban kesildikten sonra çıkarılan deriyi kimse almadı. Deriler  çöp konteynırlarına atıldı, çöplükler doldu taştı, konteynırların kenarlarına atıldı. Sıcak da bir yandan bastırınca deriler koktu, kent sokakları koktu.

Deriyi tuzlamaya bile gerek görmeyenler ve tuzu heba etmeyelim diyenler ise kazdıkları çukurlara, kurbanın diğer atıklarıyla birlikte derilerini gömdüler.

Bunları konuşup yaşananları gözümün önüne getirince dondum kaldım..

Yaşanan duruma “Güler misin, ağlar mısın” diye düşündüm ve arkadaşım Ahmet’e dönerek “Nereden nereye geldik değil mi gardaşım. Dün deri için insanlar kavga ediyor, birbirini öldürmeye kadar konuyu götürüyordu. Bugün ise derileri kimse almıyor ve  kaldırıp çöpe atıyorlar,  toprağa gömüyorlar. Kimse de kaldırıp başını bakmıyor bile. Nedenini bile sormuyor artık” dedim.

Yani…

Bizim yaptığımız ise sadece  laf salatası..

Yaşananlar gerçek, çözümü için ise kimse bir şey yapmıyor artık…

Bakalım bu işin sonu nereye varacak?