Necdet TAŞ

Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, Anamur Tarım ve Tropikal Ürünler Fuarı kapsamında düzenlenen Muzda Pazarlama Uygulamaları ve Fiyat Oluşumu konulu panelde yaptığı konuşmada, yerli muz üretiminin geldiği nokta, üretimde ve pazarlamada yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini anlattı. Üreticilerin en büyük sorununun serbest piyasa ekonomisi olduğunun altını çizen Gümüş, “Muz, 30 yıl önce adeta bitme noktasına gelmişti. Ancak ithal muza uygulanan yüzde 145,8’lik vergiyle üreticimizin yüzü yavaş yavaş gülmeye başladı. Bu süreçte destek veren Eski Tarım Bakanımız Hüsnü Yusuf Gökalp ve Mustafa Sever’e teşekkür ederiz. 30-40 bin tondan bugün 1 milyon tona ulaştık. Bu sadece desteklemeyle olmadı, üreticilerimizin de gayretiyle oldu. Ülkemizde halen uygulanan dört dörtlük bir tarım politikası yok. Kimin ne ektiği, ne zaman ne ekeceğiyle ilgili programlı bir üretim yok. Bunun için siyasilerle görüşmelerimizde mutlaka tarımı da konuşmalıyız. Planlı programlı üretime geçmek zorundayız. Bunu yapmadığımız takdirde sıkıntı çekmeye mecburuz” ifadelerini kullandı.

“ÜRETİCİLERİN EN BÜYÜK SIKINTISI SERBEST PİYASA EKONOMİSİDİR”

Türkiye’deki üreticilerin en büyük sıkıntısının serbest piyasa ekonomisi olduğunun altını çizen Gümüş, “Kontrolsüz bir piyasa var, kimin ne yaptığı belli değil. Bir üretici ürettiği malı istediği fiyata, yani fahiş fiyata da satabilir, zararına da satabilir. Bunun denetimi yok. Eskiden hallerde piyasa kurulurdu. Ancak gelişen bu serbest piyasa ekonomisinde şu anda biz bu piyasayı kuramıyoruz. Hallerde piyasa oluşturulması kanunen yasak. Sebebi, serbest piyasa ekonomisi. Peki, piyasa nasıl oluşuyor? Kendi haline bırakılmış, kendiliğinden oluşuyor. Bu serbest piyasa ekonomisi tarım ürünlerini tüketicilerle buluşturan tablacıları bitirdi. Pazarları da serbest piyasa ekonomisi bitirdi. Şu anda haller bitme noktasına gidiyor, onun da sebebi serbest piyasa ekonomisi. Tarım ürünlerinin yüzde 75’i zincir marketlerde satılıyor. Üreticinin alın terinin karşılığı olan ürün fiyatını da zincir marketler tespit ediyor. Tüketiciye satılacak fiyatı da onlar tespit ediyor. Bizler, üreticiler ve tüketiciler olarak adeta celladımıza aşığız. Kampanyaları, promosyonları takip edip oralardan alışveriş yapıyoruz. Promosyon ürünlerinin yanı sıra tarım ürünlerini de alıyoruz. Biz Ziraat Odası olarak zincir marketlerin tarım ürünlerinde promosyon yapmalarını istemiyoruz. Buna hepimiz tepki göstermeliyiz. Nasıl tepki göstermemiz gerektiğini sizler çok iyi biliyorsunuz. Celladımızı bilmemiz gerekir. Üreticinin celladı da sarartmacının celladı da tüketicinin celladı da serbest piyasa ekonomisinin rantiye sahipleridir. Bununla ilgili mücadele vermemiz gerekir” diye konuştu.

“ÜLKEYİ UÇURUMA GÖTÜREN BU SİSTEM SONLANDIRILMALIDIR”

Bugün bazı sosyal medya gruplarında fiyat oluşturulduğuna dikkat çeken Gümüş, “Daha önce Anamur Sebze Meyve Hali fiyatı diyordu, şimdi ‘tavsiye’ deniliyor. Hukuken bu paylaşımlar da yasak. Bir araya gelip bir fiyat oluşturmak mümkün değil. Bundan en çok tüketiciler mağdur oluyor. Bunu kim çözebilir? Siyasiler çözebilir. O zaman hem üreticiye, hem tüketiciye düşen görev siyasilere bunu izah etmektir. Ülkeyi uçuruma götüren bu sistem sonlandırılmalıdır. Zincir marketlerin üretimle ilgili bir sıkıntısı yok. Eğer bir ürün ülkemizde üretilmiyorsa, ithal edip yine bize satacaklar. Ülkemizde üretim yapılmış, yapılmamış, az yapılmış, çok yapılmış, umurlarında değil. Ama ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ‘Üretim bir ülkenin milli meselesidir. Üretmeyen bir toplum yok olmaya mecburdur’ diyor. Üretimin önemini vurguluyor. O zaman biz uyanmak zorundayız. Eğer biz bu sistemin önüne geçmezsek yarınlarımız daha kötü olacak. Biz kendi kendine yeten 7 ülkeden biriydik. Ancak şu anda her şeyiyle dışa bağımlı hale geldik. Rusya ile Ukrayna arasındaki krizde sıkıntı çektik. Mersin Limanı’na gemiler buğdayı getirdiği zaman adeta halay çektik. İnanın ben o zaman Ziraat Odası Başkanı olarak ağladım. Yarınlarda ne olacağını bilemeyiz. Hollanda Hastalığı’nı hepimiz hatırlayalım. Zenginiz ama fakir olarak mı yaşayacağız. Üretim yapmak zorundayız” şeklinde konuştu.

“MUZDA SORUNLAR ÇIĞ GİBİ BÜYÜYOR”

2021 yılında Anamur’da265 bin ton, Bozyazı’da ise 85 bin ton yani toplamda 350 bin ton muz üretildiğine vurgu yapan Gümüş, “Ülkemizde üretilen muz ise toplam 883 bin ton.  2022 yılında Anamur 348 bin ton, Bozyazı 85 bin ton, toplam 433 bin ton muz üretti. Ülke geneli üretim ise 997 bin ton. 2023 yılında ise Anamur 248 bin ton, Bozyazı 74 bin ton muz üretti. Toplam 322 bin ton. Ülke geneli üretim ise 930 bin ton. 2024 yılı sonunda ise bu rakam daha da düşecek. Eğer biz modernizasyon kredisini tekrar hayata geçiremezsek daha hızlı bir düşüş olacak. Yani, önümüzdeki günlerde tekrar ithalata mahkum olabiliriz. Şu anda muz üreticisi üretim yapıyor 22 liraya muz satıyor ve ‘çok şükür’ diyor. Ama sorun çığ gibi büyüyor. Muz üretiminde yaşanan sorunlar sadece üreticinin sorunu değildir. Tüm ülkenin ve siyasilerin de sorunudur. Şu anda muzda sübvansiyonlu kredi kesildi. 7-8 yıl önce devlet üreticilere hibe verdi. Ancak bu hibeden küçük üreticiler, aile işletmeleri yararlanamadı. Kim yararlandı, yine sistemin meydana getirdiği sermaye şirketleri yararlandı. Bizler hibelerin küçük üreticilere verilmesi için mücadele ettik ama aynen devam etti. Bakım kredileri 30 bin lira ile sınırlandırıldı. Bunlarla biz mücadele ediyoruz ama sizlerin de desteğine ihtiyacımız var. Muz üreticilerinin sera naylonu ve demiri yenilemek için aldığı tadilat kredisi de kesildi. Biz bunları bütün siyasi partilere ve mecliste grubu bulunan partilere yazılı olarak ilettik. Kontrol edilmesini, revize edilmesini istedik. Ancak şu ana kadar herhangi bir gelişme olmadı. Eğer birlik olup sorunların çözümü için mücadele etmez isek hepimiz bu çığın altında kalacağız. Bir an önce harekete geçip mücadele etmeliyiz” dedi.