Neşet TORUN

Mersin’de çevreciler, “İnsan ve doğa sağlığını koruyacak bir iklim kanunu istiyoruz” diyerek, iklim suçlarına karşı daha etkin denetim ve yaptırım uygulanması gerektiğini savundu. Mersin Çevre Platformu'nun öncülüğünde Adliye önünde toplanan çevreciler,  yaptıkları basın açıklamasında, çıkarılacak bir İklim Kanunu'nun sadece hedefler belirlemekle kalmaması gerektiğini, aynı zamanda iklim suçlarına karşı caydırıcı denetim mekanizmaları ve uygulanabilir yaptırımlar içermesi gerektiğini vurguladılar. İnsan ve doğa sağlığının korunması için güçlü bir iklim yasasının hayati önem taşıdığı belirtildi. Platform üyeleri, hem Mersin Limanı'ndaki asbest iddialarına yönelik tepkilerini dile getirerek çevre kirliliğine karşı mücadelelerini gösterdiler, hem de daha geniş bir çerçevede iklim değişikliğiyle mücadele ve çevresel adaletin sağlanması için İklim Kanunu taleplerini yinelediler. Eylem, çevrecilerin kentteki çeşitli çevre sorunlarına karşı duyarlılığını ve çözüm odaklı taleplerini bir kez daha gözler önüne serdi.

“İNSAN VE DOĞA SAĞLIĞINI KORUYACAK İKLİM KANUNU İSTİYORUZ”

Platform adına burada bir açıklama yapan Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan, “Dünyada uygulanan vahşi kapitalizm, plansız sanayileşme ve kalkınma programları, insanlara dayatılan aşırı tüketme alışkanlıkları, bütün varlıkları tüketme noktasına getirmiştir” diyen Aslan, “Bu politikalar hava, su ve toprak kirlilikleri oluşturmanın yanında eşitsizliği, adaletsizliği, yoksulluğu, işsizliği, savaşları da beraberinde getirmiştir. Bugün dünya, büyük felaketlerin yaşandığı küresel iklim değişikliği tehdidi ile karşı karşıyadır. Bu tehdit artık krize dönüşmüştür. İklim krizinin sonucunda artık dünyanın her yerinde aşırı yağışlar ve buzulların erimesinden dolayı seller, kuraklıklar, orman yangınları, türlerin yok oluşu ve gıda krizleri yaşanmaktadır. Dünyada iklim krizinin etkilerini en aza indirgemek için ülkeler birçok önlem almakla birlikte çeşitli yasalar uygulamaktadır. İklim krizi ile ilgili Dünyadaki uygulanan yasalarla İnsan sağlığının, biyolojik çeşitlilik ve doğal ekosistemlerin korunması temel ilke olarak kabul edilmiş olup iklim krizi ile mücadelede doğa dostu politikalar ve önleyici tedbirler uygulanmaktadır. Kanunlar Toplum yararı için uygulanır. İhtiyaç halinde hazırlanacak kanunlar şeffaflık, benimseme, tutarlılık ilkelerine uygun, hedef odaklı ve orantılı olarak hazırlandığı takdirde amacına ulaşır. TBMM Genel Kurulu’na yakın zamanda gelmesi beklenen ve Meclis’e sunulan ‘İklim Kanunun Teklifi’, 26.02.2025 tarihinde Çevre Komisyonu’ndan alelacele geçmiştir. Hazırlanan İklim Kanunu, kanun hazırlama ilkelerine aykırı, katılımcılık ilkesinden uzak, iklim krizini arttıran, iklim adaletini sağlamayan, sera gazı emisyon azaltımı yerine ulusal ve uluslar arası karbon ticaretinin yapılmasını, insan ve çevre sağlığını hiçe sayan maddeleri içermektedir. Hazırlanan İklim Yasası, halktan ve doğadan yana değildir. Mevcut hazırlanan İklim Yasasını kabul etmiyoruz. Yaşamı, doğayı, iklim adaletini ve insan haklarını savunan, katılımcı bir süreçle hazırlanacak gerçek bir İklim Kanunu istiyoruz. TBMM Genel Kurulundan tasarı acilen geri çekilerek, sivil toplum kuruluşlarının ve bilim insanlarının görüş ve önerileri ile bilimi, iklim adaletini ve toplumsal ortak faydayı önceleyen bir perspektife uygun olarak yeniden yazılmalıdır” şeklinde konuştu.

 “HALK SAĞLIĞINI GÜVENCE ALTINA ALMALI”

Halkın İklim Kanunu için taleplerini de dile getiren Aslan, “Ticaret Kanunu değil, doğa, yaşam ve toplum için iklim kanunu olmalıdır. Öncelik sermayenin değil, doğanın ve toplumun ortak geleceği olmalıdır. Kömürden ve fosil yakıtlardan çıkış için net bir plan ortaya konulmalıdır. İklim krizine yol açan kömür ve diğer fosil yakıtlar, enerji denkleminden aşamalı ve planlı bir şekilde çıkarılmalıdır. Emekçiler için adil bir geçiş planlamalıdır. Fosil yakıtsız bir ekonomiye dönüşümün bedeli emekçi halkın sırtına yüklenmemeli, toplumun tüm kesimlerinin insan onuruna yaraşır bir geleceğe sahip olması garanti altına alınmalıdır. İklim adaleti perspektifiyle tasarlanmalıdır. Eşitsizliği besleyen kapitalist ekonomi-politik rejimin neden olduğu iklim krizine bağlı hak kayıpları adalet düzlemi içerisinde giderilmelidir. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamalıdır. İklim krizi risklerine eşit maruz kalınmadığı hesaba katılmalı, toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımı benimsenmelidir. Halk sağlığını güvence altına almalıdır. Tüm doğa, canlılar ve toplum için sağlıklı yaşam hakkını güvence altına alacak düzenlemeler yapılmalıdır. Üst ölçekli ekosistem planlaması yapmalıdır. Ekosistemler plansız ve kâr odaklı madencilik, enerji, sanayi, endüstriyel tarım ve hayvancılık projeleri ve yapılaşma baskısından kurtarılmalı; ormanlar, sulak alanlar, denizler ve kıyılar rant ve talana karşı korunmalıdır. İklim değişikliğine uyum politikaları geliştirmelidir. İklim afetlerine dirençli kentler ve kırsal yerleşimler yaratılmalı, afet eylem planları, gıda ve su politikaları iklim krizi gerçekliği dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Halkın katılımı sağlanmalı ve hesap verebilir olmalıdır. İklim Kanununun halkın nezdinde meşruluğunun sağlanabilmesi için tüm politika yapım süreçleri katılımcılığa ve hesap verebilirliğe açık olmalıdır. İklim suçlarına karşı denetim ve yaptırım içermelidir. Kamu idaresinin yanı sıra, kamu yararına çalışan meslek örgütlerinin de katılımıyla şeffaf ve hesap verebilir bir denetim mekanizması oluşturulmalıdır” ifadelerini kullandı.